راه های درمان بیش فعالی و کم توجهی (اختلال ADHD) برای کودکان و بزرگسالان

پذیرش این حقیقت سخت است که در واقع درمان قطعی برای از بین بردن اختلال ADHD وجود ندارد. اما نکته این است که علائم این اختلال به خوبی می توانند مدیریت و کنترل شوند و از این رو عبارت درمان بیش فعالی و کم توجهی به معنای مدیریت علائم خواهد بود. با درمان بیش فعالی به روش مناسب، می شود انتظار بهبود و پیشرفت در محیط کار و یا مدرسه را داشت. درمان موثر همچنین میتواند روابط و اعتماد به نفس شما ارتقا دهد. اگرچه درمان اختلال ADHD عموما با تجویز دارو همراه است، اما دارو‌ تنها راه درمان بیش فعالی و کم توجهی نیست. روان درمانی، یادگیری مهارت های اجتماعی و تغییرات سبک زندگی هم می توانند علائم این اختلال را کاهش دهند. در واقع ثابت شده است که بهترین روش درمان بیش فعالی و کم توجهی با استفاده از دارو و تغییرات رفتاری به صورت هم زمان است.

در این مقاله به بررسی برخی از راه های درمان بیش فعالی و کم توجهی برای کودکان و بزرگسالان می پردازیم و راه کارهای عملی برای کنترل این علائم به شما ارائه خواهیم داد.

برای آگاهی از دیگر روش های درمانی این اختلال حتما مقاله ی “راه های کنترل اختلال بیش فعالی کمبود توجه (اختلال ADHD) در کودکان و بزرگسالان” را مطالعه کنید.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

دارو درمانی برای درمان بیش فعالی و کم توجهی

استفاده از دارو رایج ترین روش درمان بیش فعالی و کم توجهی است. اگر برای شما و یا فرزندتان دارو تجویز شده است، مهم است که علائمتان تحت نظر قرار گیرد و هر گونه عوارض جانبی احتمالی به پزشک متخصص گزارش داده شود. با این اطلاعات پزشکتان قادر خواهد بود میزان دوز دارو را تنظیم کند تا به درمان دارویی خوبی برسید. دو نوع داروی کلی برای درمان بیش فعالی و کم توجهی به صورت محرک و غیر محرک وجود دارند.

1.     داروی محرک

به نظر تناقض بزرگی می آید که برای فردی با اختلال بیش فعالی، داروی محرک تجویز شود. اما داروهای محرک باعث کاهش بیش فعالی و حالات هیجانی شده و همچنین تمرکز را افزایش می دهند (1).

دارو های محرک رایج:

• Adderall (amphetamine and dextroamphetamine)
• Concerta (methylphenidate extended release)
• Dexedrine (dextroamphetamine)
• Focalin (dexmethylphenidate)
• Metadate (methylphenidate hydrochloride)
• Ritalin (methylphenidate)

2.     دارو های غیر محرک

عموما دارو های محرک اولین داروهایی هستند که برای درمان بیش فعالی و کم توجهی تجویز می شوند، اما گاهی بر اساس تشخیص پزشک داروهای غیر محرک ممکن است جایگزین شوند (2). اگر شما یا فرزندتان به خاطر مصرف داروهای محرک دچار عوارض جانبی منفی شوید، یا اگر نگرانی در مورد سو استفاده از دارو های محرک وجود داشته باشد، دارو های غیر محرک جایگزین خواهند شد.

و همچنین گاهی ممکن است پزشک ترکیبی از داروهای محرک و غیر محرک را برای شما تجویز کند.

داروهای غیر محرک رایج:

• Strattera (atomoxetine)
• Wellbutrin XL (bupropion hydrochloride)
• Guanfacine (Intuniv)
• Clonidine (Catapres)

به خاطر داشته باشید که هرگز نباید خودسرانه دارویی را مصرف کنید، بنابراین در خصوص انتخاب دارو حتما حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

اگر برای تجویز داروی موثر برای درمان اختلال ADHD نیاز به پزشک متخصص دارید با ما تماس بگیرید.

مقاله ی “راه های تشخیص بیش فعالی و کم توجهی (اختلال ADHD) چیست؟” را مطالعه کنید.

راه کار های رفتاری برای درمان بیش فعالی و کم توجهی

به عنوان یک اصل باید بدانید که محیط نقش مهمی در درمان بیش فعالی و کم توجهی دارد. محیطی بدون ساختار و غیر سازمان یافته می تواند علائم اختلال ADHD را شدت بخشد (3). در صورتی که محیطی منظم و ساختار یافته و قابل پیش بینی می تواند برای بهبودی بسیار موثر باشد. پس بهتر است برای خود یا فرزندتان محیط های منظم ایجاد کنید. همچنین برخی از راه کارهای عملی وجود دارند که می توانند به شما برای نظم بخشیدن به کارهایتان و کاهش علائم کمک کننده باشد.

مثال هایی از راه کار های رفتاری که برای درمان بیش فعالی و کم توجهی در کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است:

1. ایجاد یک روتین (روال عادی) در زندگی: داشتن روال مشخص و قابل پیش بینی در روز به معنای اجتناب از انجام کارها در لحظه ی آخر و همراه با استرس است. برای آرامش بیشترتان در زندگی روزمره داشتن یک روال مشخص برای انجام کارهای صبح، ظهر و عصر با برنامه ریزی مرحله به مرحله برای انجام کار لازم است.
2. ایجاد چک لیست: برای انجام هر روند مرحله به مرحله که به نظر سخت یا استرس زا می آید، داشتن یک چک لیست می تواند بسیار کمک کننده باشد. چک لیست به عنوان یک راهنما برای یادآوری کارها میتواند برای ایجاد نظم شما و یا فرزندتان موثر باشد. برای مثال شما می توانید چک لیستتان را روی درب ورودی خانه بچسبانید و روی آن تمام کارهایی که لازم است خودتان یا فرزندتان انجام دهید را بنویسید.
3. استفاده از زنگ ساعت: برای کمک به تمرکز خودتان و‌ یا فرزندتان روی کار و یا درس، می توانید زنگ ساعت خود را برای ۱۵ دقیقه فعال کنید (برای مشخص کردن زمانی اختصاصی برای تمرکز). وقتی ساعت زنگ زد، یک استراحت کوتاه داشته باشید و دوباره زنگ ساعت را تنظیم کرده و انجام کار را شروع کنید.
4. تنظیم ساعت یادآوری: شما برای یادآوری مصرف دارو یا زمان خروج از منزل می توانید زنگ ساعت را فعال کنید. زنگ ساعت می تواند بسیار کمک کننده باشد و شما را از نیاز به یادآوری توسط دیگران رها کند.
5. ایجاد جدول: اگر کار یا عادتی را می خواهید به برنامه خود اضافه کنید می توانید یک جدول زمان بندی با روزهای هفته تهیه کنید و کار مورد نظر را در روز مشخص بنویسید. هر بار پس از انجام آن کار، یک جایزه کوچک یا یک ستاره به خود هدیه دهید. هم کودکان و هم بزرگسالان این جایزه دادن برای انجام کار را موثر می دانند و این کار هم به یادآوری و هم انگیزه دادن به شما برای انجام کار کمک می کند.
6. استفاده از تقویم و سر رسید: استفاده از سر رسید به شما کمک کند تا متوجه گذر زمان و برنامه های روزانه ی خود باشید. می توانید تاریخ سر رسید کارهای خود را یادداشت کنید تا حواستان به انجام به موقع کارها باشد.

احتمالا مقاله ی “دلایل بیش فعالی کودکان و بزرگسالان چیست؟” برای شما قابل توجه است.

مشاوره و روان درمانی برای درمان بیش فعالی و کم توجهی

تحقیقات نشان می دهند که جلسات درمانی رفتار شناختی برای درمان بیش فعالی و کم توجهی موثر خواهد بود (4). این جلسات به فرد کمک می کنند تا رفتارهای جدیدی برای زندگی در دنیا را یاد بگیرند. علاوه بر این به فرد کمک می کند تا احساس احتمالی شرم خود را از بین برده و اعتماد به نفسش را ارتقا دهد. کار کردن با مشاور یا روان درمانگر، کمک بزرگی برای یافتن ریشه ی مشکلات ناشی از اختلال ADHD است. مشکلاتی مثل از دست دادن شغل و یا مشکلاتی در ایجاد رابطه عاطفی. این روش برای افرادی که دو اختلال را به صورت هم زمان دارند نیز موثر است (مثل اختلال افسردگی و استرس). صحبت  با یک فرد متخصص که در زمینه اختلال بیش فعالی و کم توجهی تجربه دارد، در راستای یافتن موثرترین روش درمان برای شما بسیار موثمر ثمر خواهد بود.

اگر برای درمان اختلال ADHD نیاز به روان درمانی دارید، متخصصین مجموعه ی ما در خدمت شما هستند.

تغییرات در سبک زندگی، روشی برای کنترل بیش فعالی و کم توجهی

تغییرات موثر در سبک زندگی می تواند موجب درمان بیش فعالی و کم توجهی شود. انجام ورزش به طور منظم، رژیم غذایی مناسب، خواب مناسب و استفاده از روش های کاهش استرس در این زمینه کمک کننده هستند (5).

برای کاهش استرس می توانید مقاله های “آیا راه های رفع استرس را می شناسید؟” و “راههای غلبه بر استرس که به صورت عملی میتوان انجام داد” را مطالعه کنید.

یک راه برای انجام این تغییرات در زندگی، این است که تا می توانید انجام این کار ها را برای خود لذت بخش کنید، به یاد داشته باشید که داشتن انگیزه یک کلید بزرگ برای کنترل علائم اختلال ADHD است. به عنوان مثال، ورزشی را انتخاب کنید که برای شما هیجان انگیز است، و به شما احساس کار اجباری نمی دهد.

روش های درمان تکمیلی برای ADHD

روش های تکمیلی بسیاری برای درمان بیش فعالی و کم توجهی وجود دارند (6). اگرچه ثابت نشده است که هیچ کدام به اندازه ی روش های درمان رایج موثر باشند.‌ پس مهم است که قبل انجام هر کدام از این روش های تکمیلی درمان با پزشک و یا متخصص خود صحبت کنید.

در اینجا برخی از روش های درمان تکمیلی اختلال ADHD را معرفی می کنیم:

• مصرف اسید های چرب امگا-۳
• مصرف مکمل غذایی ملاتوتین
• مصرف داروی گیاهی جینکوبیلوبا
• مصرف داروی گیاهی مخمر سنت جان یا عصاره ی علف چای
• طب سوزنی
• انجام مدیتیشن و یوگا
• نوروفیدبک یا بازخورد عصبی
  (با استفاده از ثبت امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد به فرد تلاش می‌کنند که نوعی خود تنظیمی را به فرد آموزش دهند)

سخن آخر روان نیوش در مورد کنترل علائم ADHD

روش های درمان بیش فعالی و کم توجهی باید منحصر به فرد بوده و با سبک زندگی فرد منطبق باشد. در واقع روشی که برای کنترل علائم یک فرد جواب داده است، الزاما برای شما موثر نخواهد بود. بررسی علائم و‌ میزان پیشرفت آن ها در زندگی فرد در پیدا کردن روش مناسب درمان برای شما بسیار مهم است تا بتوانید با وجود اختلال ADHD به خوبی زندگی کنید. در این مورد حتما با پزشک متخصص در تماس باشید و صبورانه روش ها را امتحان کنید و نا امید نشوید.

در ادامه ی این مقاله حتما مقاله ی “راه های کنترل اختلال بیش فعالی کمبود توجه (اختلال ADHD) در کودکان و بزرگسالان” را برای آشنایی با روش های درمانی بیشتر مطالعه کنید.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

منابع اصلی:

1. Advokat C, Scheithauer M. Attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) stimulant medications as cognitive enhancers. Front Neurosci. 2013;7:82. doi: 10.3389/fnins.2013.00082
2. ‏ Saylor KE, Buermeyer CM, Spencer TJ, Barkley RA. Adaptive changes related to medication treatment of ADHD: listening to parents of children in clinical trials of a novel nonstimulant medication. J Clin Psychiatry. 2002;63 Suppl 12:23-8. PMID: 12562058
3. 3.      ‏ Pfiffner LJ, Haack LM. Behavior management for school-aged children with ADHD. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2014;23(4):731-46. doi: 10.1016/j.chc.2014.05.014
4. Lopez PL, Torrente FM, Ciapponi A, et al. Cognitive-behavioural interventions for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2018;3:CD010840. doi: 10.1002/14651858.CD010840.pub2
5. . Semrud-clikeman M. The role of inattention and social perception and performance in two subtypes of ADHD. Arch Clin Neuropsychol. 2010;25(8):771-80. doi: 10.1093/arclin/acq074
6. ADHD and Complementary Health Approaches. National Center for Complementary and Integrative Health. Published April 18, 2019.

منبع:

https://www.verywellmind.com/adhd-treatment-4157278