اهمیت آموزش مهارت ارتباط موثر برای ایجاد رابطه عاطفی سالم
ترس از آینده نامعلوم در زمان کرونا
April 28, 2020
بهبود رابطه عاطفی با مایندفولنس یا ذهن آگاهی
May 17, 2020
صمیمیت، امنیت، احترام، رابطه ی خوب و احساس ارزشمندی، این ها موضوعاتی هستند که اکثر افراد به عنوان نشانه های رابطه ی عاطفی خوب می شناسند. در ادبیات ملت های مختلف نیز در مورد رابطه ی عاشقانه زیاد نوشته شده است، که به جنبه هایی از رابطه عاشقانه ی سالم اشاره می کند. تحقیقات نیز همین نشانه ها و مهارت ارتباط موثر را مبنی بر رابطه ی سالم می دانند.
روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.
تحقیقات همچنین نشانه های روابط ناسالم را نیز مشخص کرده اند. نشانه هایی از قبیل دعوا و کشمکش مداوم، زمانی که یک زوج به هیچ طریقی نمی توانند با هم کنار بیایند، یا زمانی که فردی در رابطه نیاز به کمک و حمایت شریک عاطفی اش دارد ولی نمی تواند درخواست کمک و حمایت داشته باشد. تحقیر، سرزنش، خصومت و خشونت همه نشانه هایی از رابطه ی نا سالم هستند که با به وجود آمدنشان درد و رنج زیادی را ایجاد می کنند. این موارد می توانند موجب به هم خوردن رابطه و طلاق شوند. علاوه بر آن می توانند به معنای حقیقی کلمه موجب بیماری روحی و جسمی افراد شوند. به همین دلیل است که تجربه ی رابطه عاشقانه سالم و مهارت ارتباط موثر برای همه ی افراد جامعه امری مهم و ضروری است.
ممکن است خواندن مقاله ی “۴ نشانه اصلی برای پایان رابطه عاطفی چیست؟” به شما کمک کند.
اهمیت یادگیری مهارت ارتباط موثر
احتمالا همه ی ما می دانیم رابطه ی سالم چه ویژگی هایی دارد، اما اکثر ما نمی دانیم چطور باید به آن ویژگی ها دست یابیم و رابطه ی خوبی بسازیم. مشکل از جایی شروع می شود که تعداد محدودی از افراد جامعه حقیقتا می دانند مرحله به مرحله در هر روز چه کارهایی را باید برای ساختن رابطه عاشقانه سالم انجام دهند.
به همین دلیل است که متخصصین باورد دارند که ساختن رابطه عاشقانه سالم و مهارت ارتباط موثر نیاز به یادگیری دارد. تا به حال فکر کرده اید که چه زمانی ما این کار را شروع می کنیم؟ زمانی که در رابطه به مشکل می خوریم! زمانی که عموما خیلی دیر شده است! آن زمان برخی از ما به “زوج درمانی” می رویم. البته زوج درمانی می تواند نتایج بسیار مفیدی داشته باشد. اما اکثر افراد زمانی به زوج درمانی می روند که مشکلات و الگوهای ناسالم بسیاری زندگی عاطفی شان را تحت تاثیر قرار داده و تغییر بسیار سخت و دشوار است.
غیر از زوج درمانی، زمان دیگری که افراد به یادگیری رابطه می پردازند، شاید “مشاوره قبل از ازدواج باشد” و این هم ایده ی خوبی است. یادگیری رابطه عاطفی سالم و مهارت ارتباط موثر زمانی که هنوز هر دو نفر از کنار هم بودن خوشحالند، می تواند بسیار کمک کننده باشد. اما این هم باز کمی دیر است. چرا که افراد در آن موقعیت شریک عاطفی شان را انتخاب کرده اند و به دنبال ازدواج با او هستند. سوال این جاست که اگر با معیارهای نامناسبی شریک عاطفی شان را انتخاب کرده باشند چه؟! هیچ میزان از مشاوره قبل از ازدواج نمی تواند انتخاب غلطی را جبران کند.
اگر نیاز به زوج درمانی یا مشاوره قبل از ازدواج دارید روان نیوش تماس بگیرید.
پس راه هایی که ما برای یادگیری رابطه عاطفی به آن ها متصل می شویم چندان موثر نیستند. برای وارد رابطه عاشقانه شدن نیاز است که ما بدانیم دقیقا از رابطه عاطفی چه می خواهیم؟ از شریک عاطفی مان چه انتظاری داریم؟ حقیقتا به چه چیز نیاز داریم؟ لازم است که ما یاد بگیریم چطور انتخاب مناسبی داشته باشیم و مهارت ارتباط موثر و مهارت های ایجاد رابطه سالم را از همان ابتدا قبل از وارد شدن به رابطه بشناسیم و به کار ببریم. لازم است که این مهارت ها را در ابتدای جوانی زمانی که هنوز در رابطه نیستیم یاد بگیریم.
مقاله ی “۱۱ حقیقت تلخ ارتباط عاشقانه که افراد دوست ندارند باور کنند” نکات مهمی را بیان می کند.
مهارت ارتباط موثر، مهارت ایجاد و نگهداری رابطه سالم
در این جا مهارت هایی را عنوان می کنیم که باور داریم افراد با به کارگیری این مهارت ارتباط موثر می توانند روابط عاطفی سالمی را تجربه کرده و رفتارهایی را که موجب ایجاد روابط ناسالم می شوند را کاهش دهند. این مهارت ها عبارت اند از:
- بینش
- دو طرفه بودن
- تنظیم احساسات
این سه مهارت ارتباط موثر پایه های “صلاحیت عاشقی” افراد را تشکیل می دهند. صلاحیت عاشقی توانایی ای است که موجب سازگاری فرد با تمامی ابعاد روند ایجاد و نگهداری رابطه در طول زمان می شود. از تشخیص نیازهای شخصی در رابطه گرفته تا پیدا کردن فرد مناسب، ساختن رابطه ای سالم و حتی توان ترک رابطه های ناسالم.
این سه مهارت ارتباط موثر نقطه ی اشتراک بسیاری از تحقیقات و تئوری های روانشناسی رابطه هستند. این مهارت ها می توانند به همه ی افراد، چه افرادی که هم اکنون در رابطه عاطفی هستند و چه افرادی که قصد دارند وارد رابطه عاطفی شوند، کمک کنند.
· مهارت ارتباط موثر بینش
اولین مهارت ارتباط موثر “بینش” است. بینش به معنای آگاهی و درک کردن خود و دیگران است. با داشتن بینش شما بهتر خواهید دانست که چه کسی هستید، به چه چیز احتیاج دارید، از زندگی چه می خواهید و چرا این رفتارها رو از خود نشان می دهید. در واقع داشتن بینش به معنای یک خودشناسی عمقی است که علاوه بر این که موجب می شود درک بیشتری از خود داشته باشید، باعث می شود درک بهتری از طرف مقابلتان هم داشته باشید.
فرض کنید که روزی بی دلیل با شریک عاطفی تان بد رفتاری می کنید، با بینش می توانید متوجه شوید که او حقیقتا مقصر نیست و کاری نکرده است و شما به علت مشغله ی کاری تان استرس دارید و به همین دلیل است که رفتار بدی از خود نشان می دهید و تنها چیزی که نیاز دارید صرف مدت زمانی برای استراحت است تا تنشی وارد رابطه عاطفی تان نشود.
بینش همچنین باعث می شود شریک عاطفی تان را بهتر بشناسید و این موجب می شود بسیاری از سوءتفاهم ها حل شوند. فرض کنید با او قراری دارید و او دیر بر سر قرار می رسد، با بینش شما می توانید متوجه دلیل دیر آمدن او بشوید، مثلا این که او همیشه و همه جا دیر می رسد و این مسئله در مورد شما و رابطه با شما نیست، او صرفا فردی است با این نوع شخصیت.
با مهارت ارتباط موثر بینش شما قادر خواهید بود عواقب مثبت و یا منفی رفتارهایتان را قبل از وقوع تشخیص دهید. مثلا خواهید دانست اگر این اس ام اس تند و زننده را به شریک عاطفی تان بفرستید، او عصبانی خواهد شد و دعوای شدیدی بینتان ایجاد خواهد شد. پس شاید بهتر است به جای این کار با او تماس بگیرید.
با بینش شما قادر خواهید بود از اشتباهاتتان درس بگیرید و در آینده رفتاری متفاوت از خود بروز دهید. شاید شما متوجه شوید که خیلی زود عاشق می شوید و سریع وارد رابطه می شوید و بعد از آن عموما اوضاع خوب پیش نمی رود. با بینش قادر خواهید بود که در تجربه ی بعدی دیگر اشتباه خود را تکرار نکنید و کمی آهسته و با دقت رابطه عاشقانه را پیش ببرید.
با مهارت ارتباط موثر بینش شما می توانید نسبت به این که چه چیزی در رابطه برای شخص شما خوب است، آگاه شوید. ممکن است متوجه شوید که دوست ندارید شریک عاطفی تان رابطه ی صمیمی با دیگران داشته باشد و یا شاید برعکس، شاید شما آمادگی تعهد جدی را نداشته باشید بنابراین در حال حاضر باید دنبال فردی باشید که با این تصمیم شما مشکلی نداشته باشد.
مقاله ی “از کجا بدانیم در ارتباط عاشقانه سالم هستیم؟” را حتما بخوانید.
· مهارت ارتباط موثر دو طرفه بودن
مهارت ارتباط موثر “دو طرفه بودن” به این معنا است که بدانید هر دو طرف رابطه نیازهای خاص خودشان را دارند و نیازهای هر دو طرف مهم هستند. با این مهارت ارتباط موثر قادر خواهید بود نیازهایتان را واضح و مستقیم بیان کنید و این کار احتمال به دست آوردن آنچه می خواهید را بالا خواهد برد.
فرض کنید باید به یک مهمانی خانوادگی بسیار استرس زا بروید و دوست دارید شریک عاطفیتان همراه شما باشد. شما می توانید مستقیما به او بگویید: ((این مهمانی برای من استرس زاست و واقعا دوست دارم که تو همراهم باشی، امکان دارد برنامه ات را خالی کنی و با من بیایی؟))
با این مهارت ارتباط موثر شما قادر خواهید بود نیازهای شریک عاطفی تان را نیز در نظر بگیرید. فرض کنید که او دوست دارد هر روز صبح زود به باشگاه برود و این کار باعث می شود احساس بهتری در کل روز داشته باشد. شما با این مهارت می توانید از او حمایت کنید، با این که شاید ترجیح می دهید صبح ها خانه بماند و در کنار شما باشد.
دو طرفه بودن همچنین به شما کمک می کند هنگام تصمیم گیری برای رابطه، نیازهای هر دو طرف را در نظر بگیرید. فرض کنید موقعیت شغلی خوبی برایتان ایجاد شده است اما شما می دانید که این شغل ساعات کاری بیشتری دارد. و می دانید که برای شما و شریک عاطفی تان وقت گذاشتن با هم بسیار مهم است. با مهارت ارتباط موثر دو طرفه بودن شما می توانید بگویید: ((من واقعا این شغل را می خواهم، اما نگران کم شدن وقتی که با هم میگذاریم هم هستم، اگر قول بدهم زمانی را برای با هم بودنمان اختصاص بدهم، راضی هستی که من این شغل را بگیرم؟))
· مهارت ارتباط موثر تنظیم احساسات
مهارت سوم “تنظیم احساسات” است. به معنای تنظیم کردن احساسات در برخورد با اتفاق هایی که در طول رابطه عاشقانه ممکن است بیفتد. با این مهارت ارتباط موثر شما قادر خواهید بود احساساتتان را با آرامش بیشتری تجربه کنید.
به عنوان مثال الان ممکن است با تجربه ی یک اتفاق سریع با خود بگویید: ((وای خدای من! این یک فاجعه ست، این بدترین اتفاقی است که می توانست بی افتد، من چطور قادر خواهم بود این را مدیریت کنم؟)) اما با مهارت تنظیم احساسات شما خواهید گفت: ((من می توانم از عهده ی این مسئله بی بیایم، همه چیز خوب پیش می رود و راهی برای کنار آمدن با این ماجرا وجود دارد. من راهش را پیدا خواهم کرد. همه چیز قرار است خوب باشد.))
با مهارت تنظیم احساسات شما قادر خواهید بود احساسات ناخوشایند را به آرامی بپذیرید و واکنش اغراق آمیزی نشان ندهید. پس قادر خواهید بود بهتر فکر کنید و تصمیمات واضح تری بگیرید. فرض کنید منتظر جواب اس ام اس شریک عاطفی تان هستید و او جواب نمیدهد و شما هر دو ثانیه یک بار گوشی خود را چک می کنید. با تنظیم احساسات می توانید به خودتان بگویید: ((آرام باش، او جواب خواهد داد. لازم نیست هر ثانیه گوشی ام را نگاه کنم، گوشی را کنار می گذارم و بر روی کارهایم تمرکز میکنم.))
با این مهارت ارتباط موثر قادر خواهید بود به احترام گذاشتن به خودتان و متعهد بودن به نیازهایتان پایبند باشید، حتی اگر اتفاقات بدی در رابطه تان بیفتد. فرض کنید جدایی و یا شکست عشقی را تجربه می کنید، احساس افسردگی و دلتنگی شدیدی دارید، با این مهارت قادر خواهید بود به خودتان بگویید: ((اشکال ندارد، می دانم مدتی قرار است احساس افسردگی کنم و این طبیعی است، من از عهده اش بر میایم. اگر التماس کنم و به رابطه برگردم، احساس خوبی نسبت به خودم نخواهم داشت. علاوه بر آن نمی خواهم به رابطه ای که برایم نامناسب است برگردم.))
اگر جدایی را تجربه کرده اید خواندن مقاله ی “بعد از شکست عشقی چه باید کرد؟” به شما کمک بزرگی می کند.
اهمیت استفاده ی روزمره از مهارت ها
افراد با به کارگیری روزانه ی این سه مهارت ارتباط موثر ذکر شده، می توانند روابط سالمی را تجربه کنند. برای روشن تر شدن موضوع یک مثال دیگر را بررسی می کنیم:
دختری را می شناختم که برایم تعریف می کرد زمانی که شریک عاطفی اش از او پرسیده بود: ((برای کادو تولدت چه میخواهی؟)) در جواب گفته بود: ((هیچ چیز)) و پسر هم حقیقتا هیچ چیزی برای تولد او نخرید و دختر عصبانی شد و دعوای شدیدی بینشان رخ داد! چرا؟ زیرا او واقعا دلش کادو می خواست، فقط نمی خواست آن را بیان کند، توقع داشت پسر خودش بفهمد! به این توقع می گویند “ذهن خوانی”. ذهن خوانی ایده ی افتضاحی است و تقریبا هیچ وقت جواب نمی دهد!
اگر این دختر از سه مهارت ارتباط موثر استفاده کرده بود، بینش به او کمک می کرد تا به اندازه ی کافی از خودش شناخت داشته باشد که بداند واقعا کادو تولد می خواهد و اگر نگیرد عصبانی می شود. همچنین بینش به او کمک میکرد طرف مقابلش را بشناسد و بداند که او حقیقتا همان کاری را انجام خواهد داد که به او می گویند. دو طرفه بودن باعث میشد نیازش که کادو گرفتن بود را مستقیم و به طور واضح بیان کند. و تنظیم احساسات با احساسی که مانع از آن می شود که نیاز و خواسته ی حقیقی اش را بیان کند کنار بیاید.
شاید احساس نگرانی داشت از این که طرف مقابل او را فردی حریص بداند و یا شاید احساس گناه می کرد به این علت که قرار بود آن دو نفر پول هایشان را جمع کنند تا با هم به سفری بزرگ بروند. اگر او از سه مهارت ارتباط موثر استفاده کرده بود می توانست بگوید: ((می دانم قرار است برای آن سفر بزرگ پس انداز کنیم، اما من آن گردنبندی که هفته پیش دیدیم و خیلی هم گران نبود را واقعا دوست داشتم.)) پسر گردنبند را به او کادو می داد، دختر احساس ارزشمندی و احترام را تجربه می کرد، پسر خوشحال می شد و احساس صمیمیت بین آنها افزایش می یافت. این گونه کل ماجرای کادو تولد به جای این که به دعوا ختم شود و به رابطه صدمه بزند، به خوبی پیش می رفت.
اما این ها همه مثال بودند، اما در ادامه تحقیقات انجام شده و نتایج مشابه آن را در مورد به کار گیری سه مهارت ارتباط موثر بررسی می کنیم.
تحقیقات انجام شده
در این قسمت نتایج تحقیقاتی که بر روی “صلاحیت عاشقی” یعنی استفاده از سه مهارت ارتباط موثر “بینش”، “دو طرفه بودن” و “تنظیم احساسات” بر روی گروهی از دختران 13-14 ساله انجام شده است، را بررسی می کنیم. در این تحقیق از افراد خواسته شد در حال این که محققان در فضا حضور داشتند، در مورد یک مشکل شخصی با هم گفتگو کنند.
طی این روند محققان متوجه شده اند که دخترانی که صلاحیت عاشقی بیشتری دارند، در روابطشان احساس امنیت بیشتری را تجربه می کنند، آن ها از نزدیک شدن به آدم ها احساس خوبی دارند و می تواند به افراد اعتماد کنند. آن ها نگران نپذیرفته شدن در جمع نیستند و همچنین علائم افسردگی در آن ها کمتر دیده می شود و در کل از سلامت روان بهتری برخوردار هستند. این گروه از دختران دید مثبتی به آینده و ازدواجشان دارند، آن ها خوشبین هستند که همه چیز خوب پیش خواهد رفت.
این تحقیق بر روی گروهی دیگر از افراد 18 تا 25 ساله ی دختر و پسر نیز انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که در این گروه نیز افرادی که از صلاحیت عاشقی بیشتری برخوردار بودند، احساس امنیت بیشتری را در روابط تجربه می کردند. این افراد قدرت تصمیم گیری بهتری همراه با اعتماد به نفس داشتند و می توانستند علائم هشدار دهنده ی رابطه، زمانی که اوضاع خوب پیش نمی رود را ببینند و تشخیص دهند. آن ها توانایی گرفتن و دادن حمایت سالم را داشتند و می توانستند نیازهایشان را بیان کنند. این افراد بیشتر از سایرین از روابط احساسی شان راضی بودند و باز هم تاکید می کنیم علائم افسردگی و اضطراب در آن ها کمتر دیده می شد.
اگر به صورت مکرر روابط نیمه کاره و ناسالمی را تجربه کرده اید مقاله ی”آیا شما یک تخریب کننده رابطه عاطفی هستید؟” را بخوانید.
سخن آخر روان نیوش در مورد نیاز به یادگیری مهارت های لازم برای رابطه
داشتن صلاحیت عاشقی در سنین جوانی رابطه ی مستقیمی با عملکرد سازگار در رابطه ی سالم دارد و همچنین موجب بالاتر بودن سلامت عمومی افراد می شود. نیاز است که همه ی افراد، فارق از این که هم اکنون در رابطه عاطفی هستند یا نه، مهارت های لازم برای داشتن رابطه عاطفی سالم را یاد بگیرند. متاسفانه کسی در جامعه این موارد را به افراد یاد نمی دهد، و این یک مسئله و مشکل بزرگ است.
ما در روان نیوش سعی داریم به شما کمک کنیم تا این مهارت ها را یاد بگیرید و بدانید حقیقتا از رابطه عاطفی چه می خواهید و نیازهایتان را بشناسید. تا بتوانید شریک عاطفی مناسب خود را انتخاب کنید و تصمیمات درستی بگیرید. بتوانید با چالش هایتان در رابطه کنار بیایید و رابطه ی سالمی را تجربه کنید. لطفا با ارسال این مقاله برای دوستانتان، به دیگران نیز کمک کنید تا از این موهبت بهرمند شود.
در صورت نیاز به مشاوره با متخصصین رابطه می توانید با ما تماس بگیرید.
روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.
منبع:
