4 مرحله عشق و راه حفظ رابطه عاشقانه

عاشق شدن آسان است، اما نگه داشتن یک رابطه عاطفی و یادگیری این که چگونه در رابطه عاشقانه موفق باشیم چندان راحت نیست. درست بر خلاف چیزی که فیلم های سینمایی خصوصا فیلم های هالیودی سعی دارند به ما القا کنند، حفظ رابطه عاشقانه خود به خودی اتفاق نمی افتد. مثل تمام بخش های دیگر مهم زندگی، حفظ رابطه عاشقانه هم نیاز به یادگیری، کار و تلاش دارد. بعضی از زوج ها با وجود طوفان ها و پستی بلندی های غیر قابل اجتناب زندگی، همچنان رابطه عاطفی را پایدار نگه می دارند، در حالی که دیگر زوج ها به سادگی از هم جدا می شوند.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

زمانی که صحبت از حفظ رابطه عاشقانه می شود، هیچ دستور العمل ثابت و واضحی وجود ندارد که به درد همه ی زوج ها بخورد. هر زوج با زوجی دیگر متفاوت است، بعضی برای رابطه عاطفی سخت تلاش میکنند، بعضی تحمل سختی ها را ندارند، برخی ازدواج میکنند، برخی نمیکنند، برخی بچه دار می شوند، برخی هرگز بچه نمیخواهند و…

فارغ از این که یک زوج چه مسیری را برای زندگی مشترک شان انتخاب می کنند، بخش ذاتی تجربه ی عشق و تمایل به رابطه در اکثر آن ها مشابه است و این که یک زوج چطور می توانند یک مسیر زندگی مشترک را با هم طی کنند، کلید رضایت از رابطه عاطفی است.

بر اساس نظریه ی متخصصین رابطه عاطفی، چهار مرحله ی اساسی در رابطه عاطفی وجود دارد (1) که شناخت این مراحل می تواند به شما در حفظ رابطه عاشقانه کمک کند. از تجربه ی عشق نسبت به دیگری برای اولین بار تا تجربه ی زندگی ای شاد در کنار هم. این ها مراحلی هستند که با دنبال کردن آن ها در زندگی مشترک، قادر خواهید بود رابطه ی خوبی را تجربه کنید.

مرحله اول: عشق رمانتیک

طی چند دهه گذشته، Helen Fisher (دکترای علوم اعصاب و پژوهشگر ارشد در موسسهKinsey) و Lucy Brown (دکترا و استاد بالینی عصب شناسی در کالج پزشکی انیشتین) در نیویورک مشغول مطالعه بر روی عملکرد مغز افرادی بودند که عشق را از ابتدایی ترین مرحله تا مرحله ی نهایی تجربه می کردند (2).

Lucy Brown معتقد است در ابتدای شکل گیری یک رابطه عاشقانه، زمانی که شما احساس عشق و هیجان را تجربه می کنید، عموما فرد مقابل را به صورت مرکز زندگی و محور اصلی زندگی خود می بینید. در این مرحله ی ابتدایی شما عموما هر ویژگی ای در او می بینید، می پذیرید. همانطور که میدانیم هیچ فردی کامل نیست و هر کس اشتباهاتی دارد، شما هم در این مرحله از رابطه این نقص ها را می بینید، اما برایتان مهم نیست. مثلا ممکن است طرف مقابلتان ظرف ها را نشسته در سینک ظرف شویی جا بگذارد، اما در عوض هر روز موجب خنده ی شما شود، پس از نظر شما این کافی است.

یکی از مهم ترین و اساسی ترین یافته های این دو محقق در بررسی عملکرد مغز در زمان عاشقی، که می تواند کلید اصلی موفقیت و حفظ رابطه عاشقانه باشد، چیزی است که Brown آن را “تعلیق قضاوت منفی” می نامد. طبق این تحقیقات، در مرحله ی ابتدایی رابطه عاشقانه، بیشتر افراد دچار کاهش عملکرد قشر جلوی مغز می شوند، بخشی از مغز که مرتبط با قضاوت منفی افراد است. هر چه یک زوج بتوانند مدت زمان بیشتری با “تعلیق قضاوت منفی” در رابطه با دیگری بمانند، احتمال موفقیت و حفظ رابطه عاشقانه بیشتر می شود.

محققان طی این تحقیقات متوجه شدن شرکت کنندگان در تحقیق که سه سال یا بیشتر در رابطه عاطفی پایداری بودند، بیشترین کاهش عملکرد را در این بخش از مغز خود داشتند.

مقاله ی “مایندفولنس” تکنیک هایی برای بیشتر لذت بردن از رابطه عاشقانه به شما یاد می دهد.

مرحله ی عشق رمانتیک در رابطه عاطفی تا چه زمان ادامه دارد؟

طبق تحقیقات، Brown معتقد است که این مرحله از عشق، سرخوشی و هیجان حدودا بین ۶ ماه تا ۲ سال می تواند ادامه داشته باشد. البته درصد بسیار کمی از مردم (حدودا ۱۵ تا ۳۰ درصد) می گویند حتی با گذشت ۱۰ یا ۱۵ سال از رابطه عاطفی شان، هنوز مثل روز های اول عاشقی، عشق رمانتیک را تجربه می کنند.

در این زمینه Brown میگوید: “دلیل این موضوع را نمی دانم، الزاما فکر نمی کنم که این افراد نیمه ی گمشده ی خود را پیدا کرده اند (اصولا چیزی به عنوان نیمه ی گمشده وجود ندارد). بیشتر فکر می کنم که شخصیت خود فرد است که این تاثیر را داشته است. برای برخی افراد راحت تر است که به این مرحله ی ابتدایی از عشق بر گردند. اما برای عموم افراد، هیجانات ابتدایی رابطه، نهایتا فرد را به مرحله ی بعد می برد.” مرحله ای که خود در حفظ رابطه عاشقانه موثر است.

مرحله دوم: دلبستگی اولیه

در مرحله ی عشق رمانتیک، عوامل ناخودآگاهی مانند هیجانات، جذب دیگری شدن و… فعال هستند. طبق تحقیقات FisherوBrown، در اسکن مغزی زوج هایی که در مراحل ابتدایی ایجاد رابطه بودند، سطح دوپامین مغز بسیار بالا بود. دوپامین ماده ای است که موجب تحریک و تجربه ی لذت در انسان می شود. این تجربه ی لذت بسیار مشابه با حالتی است که فرد بعد از مصرف کوکائین تجربه می کند (3).

اما در مرحله ی دلبستگی اولیه، بخش تکامل یافته تری از مغز، یعنی پالیدوم قدامی (ventral pallidum) وارد عمل می شود. آن بخش از مغز که با احساس تعلق خاطر و دلبستگی در ارتباط است و هورمون دلبستگی وازوپرسین و اکسی توسین، که گاها به عنوان هورمون عشق شناخته می شود، را تولید می کند.

زمانی که شما به مرحله ی دلبستگی اولیه برسید، خودتان متوجه می شوید. به گفته ی Brown این مرحله ای است که شما شب ها راحت می خوابید و به صورت ۲۴ ساعته به معشوقتان فکر نمی کنید. در این مرحله راحت تر می توانید به دیگر امور زندگی تان هم رسیدگی کنید.

زوج هایی که یک سال از ازدواجشان می گذرد، عشق را جور دیگری تعریف می کنند. اکثر آن ها باور دارند که این عشق عمیق تر و بهتر است. خاطرات خوب و بد با هم ترکیب شده اند و زوج تجاربی از پستی و بلندی زندگی در کنار هم دارند که موجب همبستگی عمیقی می شود. از این رو شناخت این مرحله و به خوبی سپری کردن آن در حفظ رابطه عاشقانه موثر خواهد بود.

در هر مرحله ای از رابطه هستید، یا حتی اگر الان در رابطه ای نیستید، مقاله ی “مهارت ارتباط موثر” برای ایجاد رابطه عاطفی سالم بسیار به شما کمک خواهد کرد.

مرحله سوم: بحران رابطه عاطفی

این مرحله نقطه عطفی است که حفظ رابطه عاشقانه و یا فروپاشی آن را تعیین میکند. اتفاقی که در این مرحله می افتد، تاثیر به سزایی روی آینده ی رابطه و حفظ رابطه عاشقانه دارد. Brown این دوره را “دوره ی ۵ یا ۷ ساله” می نامد و باور دارد که تقریبا تمام روابط عاطفی یک فاز جدایی عاطفی (نه قطع رابطه کامل) را تجربه می کنند که عموما بین 5 تا 7 سال اول زندگی مشترکشان است.

این بستگی به زوج دارد که جدایی را ادامه می دهند، یا باز دوباره به هم بر میگردند و موجب حفظ رابطه عاشقانه شان می شوند. اما در هر دو حالت، هر دو نفر رشد کرده و تغییر می کنند. برای برخی از زوج ها، فرزند دار شدن می تواند نقطه عطفی باشد که باعث محکم کردن رابطه شده و یا استرس های بیش از حد آن به طور کلی رابطه را از بین ببرد. (دقت داشته باشید زمانی که می گوییم فرزند دار شدن ممکن است موجب استحکام رابطه شود، منظور در روابط عاطفی سالم است، نه این که فکر کنید در رابطه ی ناسالم، زوج با آوردن فرزند می توانند رابطه را بهبود بخشند!).

اگر اکنون در مرحله ی بحران رابطه عاطفی هستید و نیاز به مشاوره دارید با ما تماس بگیرید.

اگر یک زوج بتوانند دوره ی بحران زندگی را به خوبی سپری کنند، آن ها وارد مرحله ی بعدی یعنی مرحله ی دلبستگی عمیق می شوند.

مرحله چهارم: دلبستگی عمیق و حفظ رابطه عاشقانه

مرحله ی دلبستگی عمیق، مرحله ی آرامش پس از طوفان است. در این زمان شما یک دیگر را بهتر می شناسید. با هم پستی و بلندی های زندگی را تجربه کرده اید و یاد گرفته اید چطور با بحران های زندگی دست و پنجه نرم کنید. و احتمالا برنامه ریزی ای برای نحوه ی برخورد و واکنش نسبت به بحران های احتمالی آینده را هم دارید. Brown این مرحله را “آرامش” می داند. زمانی که یک زوج سالیان سال کنار هم زندگی کرده و آرامش و امنیت را در کنار هم تجربه می کنند. این نقطه است که حفظ رابطه عاشقانه معنای حقیقی میابد. این مرحله از رابطه می تواند سالهای سال پایدار باشد و حتی تا آخر عمر نیز ادامه یابد.

خواندن مقاله ی “ارتباط عاشقانه سالم” میتواند راهنمای خوبی برای شما باشد.

برای حفظ رابطه عاشقانه تلاش کن!

چطور می توانیم در مسیر حفظ رابطه عاشقانه قدم برداریم؟ حتی برای مدت نسبتا معقولی؟ محققان بر این باورند که یکی از موثرترین روش ها ایجاد “تازگی” در رابطه است. نتایج تحقیقات مختلفی که تا چندین سال پیاپی رابطه ی پایدار زوج هایی را مورد بررسی قرار داده اند نشان می دهد که انجام فعالیت های جدید، هیجانی و چالش بر انگیز توسط زوج ها میتواند تاثیرات مثبتی بر حفظ رابطه عاشقانه داشته باشد (4).

دکتر Art Aron و همسرش Elaine Aron که ار همکاران ارشد تحقیقات انجام شده توسط Fisher و Brownبودند، بر این باور هستند که زمانی که شما تازه وارد رابطه ای عاطفی می شوید، به معنای واقعی کلمه، بیشتر از آن چیزی که هستید می شوید! یعنی علاوه بر خودتان، با دیدگاه ها، عادات، تجارب جدید و… طرف مقابل هم آشنا می شوید و همین نکته است که ابتدای رابطه را هیجان انگیر می کند (5). تجارب چالش برانگیز و جدیدی که با هم دارید، منفعت زیادی برای هر کدام از شما خواهد داشت و این آگاهی تا پایان عمر همراه شما خواهد بود. پس بهتر است برای حفظ رابطه عاشقانه و بیرون آوردن آن از یکنواختی، هر از گاهی اتفاقات جدیدی را با هم تجربه کنید.

روان نیوش تنها از بهترین مقالات معتبر و به روز دنیا برای تولید محتوا استفاده می کند.

روان نیوش را در اینستاگرام دنبال کنید.

منابع:

1. Edwards S. Love and the brain. On the Brain: The Harvard Mahoney Neuroscience Institute Letter.    Who we are. The Anatomy of Love.
2. Fisher HE, Aron A, Brown LL. Romantic love: a mammalian brain system for mate choice. Philos Trans R Soc Lond, B, Biol Sci. 2006;361(1476):2173-86. doi:10.1098/rstb.2006.1938
3. Romance Research Roundup. Association for Psychological Science. Published 2018.
4. Aron A, Lewandowski G, Mashek D, Aron E. The Self-Expansion Model of Motivation and Cognition in Close Relationships. Oxford Handbooks Online. 2013. doi:10.1093/oxfordhb/9780195398694.013.0005

منبع اصلی:

https://www.verywellmind.com/the-four-stages-of-relationships-4163472